Nie da się stworzyć portretu zbiorowego, bo każdy z twórców jest wyjątkowy. Liczy się detal, indywidualne podejście, własna droga. Dlatego powstał projekt „Inni. Sztuka jest tam gdzie nikt nie szuka”. Zapraszamy na premierę on-line jednego z trzech filmów.
Premiera trzech krótkich dokumentów odbyła się 10 grudnia 2021 w Kinie za Rogiem w Płocku. Wówczas autorzy filmów obiecali, że jeden z nich pojawi się w sieci. Wybrali opowieść o Władysławie Szymczyku twórcy drewnianych machin, który mieszka w Domu Pomocy Społecznej w Nowym Miszewie koło Płocka.
– 18 grudnia to dla nas data wyjątkowa. Dokładnie rok temu walkę z covidem przegrał wybitny twórca brut z Ciechanowa – Henryk Kondratowicz. Miał być jednym z pierwszych bohaterów naszego cyklu „Inni”. Potem w Wigilię Bożego Narodzenia zmarł Ryszard Kosek, a wiosną 2021 – Danuta Szudzińska – mówią autorzy filmów, podkreślając, że to właśnie im dedykują cały projekt.
INNI – nawiązuje do tytułu słynnej wystawy, którą w lipcu 1965 roku w warszawskiej „Zachęcie” zorganizował prof. Aleksander Jackowski. Była to pierwsza w Polsce zbiorowa wystawa prac twórców z kręgu outsiders art i art brut. Jackowski obok sporej grupy twórców ludowych i naiwnych, pokaz prace Zagajewskiego, Monsiela czy Nikifora – dziś ikony polskiej sztuki brut na świecie. We wstępie do katalogu Jackowski tłumaczył dlaczego „inni”, „ponieważ każdy z nich ma swój odrębny świat, ograniczony kręgiem doznań, przeżyć, przekonań, które przesądzają o charakterze obrazów czy rzeźb. I to właśnie dzieli ich od ludowych twórców, u których w pierwszym rzędzie dostrzega się przecież cechy wspólne grupie regionalnej (…)”.
– Jakkolwiek sami często organizujemy wystawy zbiorowe. Ostatnio zrobiliśmy „K2: Konečný-Kwasiborski”, czyli prezentacje twórców polskiego i czeskiego art brut. Wiemy jednak doskonale, że stworzenie zbiorowego portretu art brut jest niemożliwe. Tę sztukę należy „czytać” poprzez indywidualne życiorysy, wybory, drogi. Artysta „brut” konstruuje własną wiedzę, własny świat, bez żadnych wpływów zewnętrznych, poprzez „samego siebie”. Dlatego, aby zrozumieć lub zbliżyć się do „odczuwania” tej sztuki, trzeba spoglądać nie tylko na dzieła, ale również na proces ich powstawania i codzienność twórców – uważają pomysłodawcy i realizatorzy projektu. – Jednym ze sposobów obserwacji, ale też utrwalenia tej twórczości, jest realizacja krótkich form dokumentalnych – portretów filmowych, poprzez które można pokazać wyjątkowość danego twórcy, a jednocześnie spróbować wskazać, na czym polega wyjątkowość zjawiska. Mimo ogromnych obaw podjęliśmy to wyzwanie. Tak powstały portrety trzech twórców z Mazowsza: Włodzimierza Rosłona, Władysława Szymczyka i Wacława Rędzińskiego. Zdjęcia realizowane były latem 2021 roku.
Zapraszamy na premierę on-line jednego z 3 filmów, które w tym roku zrealizowaliśmy. Filmy powstały dzięki Fundacji na Rzecz Rozwoju Turystyki Ziemi Płockiej (operator projektu) oraz wsparciu finansowym ze strony Samorządu Województwa Mazowieckiego oraz Płockiemu Ośrodkowi Kultury i Sztuki, im. Themersonów. Autorami pomysłu na filmy oraz współtwórcami jesteśmy my: kolekcjoner Art Brut – Andrzej Kwasiborski, prowadzący blog o tej sztuce – Radosław Łabarzewski. Przy realizacji pomógł nam Jan Gawryłkiewicz – reżyser, operator i montażysta w jednej osobie.
Fot. Eliza Łabarzewska
